تحلیل کارکرد کهنالگوها در بخشی از داستان بهرام چوبین
Authors
abstract
سرگذشت قومی و ملّی ما شاهنامه فردوسی، نسیجی گرانقیمت، بافته از تار و پود اسطوره، حماسه و تاریخ است که برخی کوشیده اند آن را به سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی تقسیم کنند؛ اما در هم تنیدگی این سه قسمت چنان است که تعیین حدّ و مرز و جداسازی آن از یکدیگر امری ناممکن می نماید. برای نمونه آنچه ایشان آن را بخش تاریخی شاهنامه می دانند، مزیّن به طرازی زربفت از اندیشه اساطیری و مفاهیم نمادین و کهن الگویی قومی و بدوی ایرانیان و همچنین دارای رنگ و بویی حماسی است. یکی از این داستانها، داستان تاریخی- افسانه ای بهرام چوبین است که در بخشی از آن «کهنالگوی فرایند فردیت روانی» نمودی برجسته یافته است. در این بخش، بهرام به پیشروی گوری، وارد قصری نمادین می شود و با آنیمای پری پیکر مستور در ناخودآگاهی خویش ملاقات میکند و در پی این ملاقات، تحوّلی عظیم در شخصیت وی پدید میآید؛ چنان که سودای پادشاهی در سر میپروراند و به دنبال این سودا بر هرمزد شاه میشورد و چندگاهی نیز بر تخت حکومت ایران مینشیند. اما این پادشاهی دیری نمیپاید و بهرام محکوم به مرگ میشود؛ زیرا از یک سو به شاه که بن مایهای مقدس و الهی در نظام فکری ایران کهن است، بیحرمتی کرده است و از دیگر سوی هنجار پهلوانی را شکسته و فراموش کرده است که پهلوان هرچند هم نیرومند باشد، تنها فرّه پهلوانی دارد و سریر پادشاهی از آن کسی است که از فرّه شاهی برخوردار باشد.
similar resources
قیام بهرام چوبین در شاهنام هی فردوسی
در نوشتار حاضر سعی شده است، گزارشی مختصر از قیام بهرام چوبین در شاهنامه داده شود و دیدگاه فردوسی دربارهی چگونگی این قیام مطرح گردد. علاوه بر استفاده از شاهنامهی فردوسی، نگاهی اجمالی به سایر منابع شده و مقایسهای بین آنها صورت گرفته است؛ و در این مقایسه نگاه خاص و منحصر به فرد فردوسی در قیام بهرام چوبین بررسی میگردد، زیرا فردوسی در بخش تاریخی شاهنامه با رسیدن به این داستان، دوباره روحیهای ح...
full textبررسی مجموعه آثارموجود در تنگه بهرام چوبین شهرستان دره شهر
شهر درهشهر از گذشتههای دور بهخصوص در دورهی ساسانیان از رونق و اهمیت بالای برخوردار بوده است. میزان اهمیت این منطقه زمانی روشنتر میشود، که در متون اوایل دورهی اسلامی با گزارشهای فراوانی از مورخین صدر اسلام در رابطه با شهر سیمره روبهرو میشویم. از طرف دیگر وجود آثار فراوان از دورهی ساسانی در این دیار، و وجود راههای مهم و استراتژیک که از این منطقه عبور میکند، نشان از اهمیت بسزای شهر س...
full textنقش شورش بهرام چوبین در تضعیف و فروپاشی دولت ساسانی
خاندانهای کهن که به دنبال مهاجرت اقوام آریایی به ایران شکل گرفتند، به دلیل داشتن املاک و رعایای فراوان و لیاقت و شجاعت در فن جنگاوری و سوارکاری توانستند در طول تمام این سلسلهها از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار شوند و در موفقیتها و ناکامیهای سلسلههای ایران باستان تأثیر مستقیم داشته باشند.بهرام چوبین یکی از اعضای همین خاندانهای بزرگ، خاندان مهران، بود که در جنگ با ترکان پیروزیهای بزرگ به ...
full textزنی که بهرام چوبین او را دید که بود؟
در یک داستان عجیب و افسانهای در بخشِ اصطلاحاً تاریخیِ شاهنامه (دورۀ پادشاهیِ هرمزدِ ساسانی) بهرام چوبین با زنی تاجدار در کاخی دیدار میکند و پس از این ملاقات هم خون میگرید، هم سر بر آسمان میفرازد و هم منش و گفتارش دگرگون میشود و ادّعای شاهی میکند. دربارۀ کیستیِ این بانوی رازناک از متنِ خودِ روایت شاهنامه تا نوشتههای معاصران، هشت تفسیر و دیدگاه مختلف عرضه شده است: 1. زن جادوگر 2. بخت بهرام 3. پری...
full textنشانههایی از اسطورة زایش در سنگ نگارههای نو یافتة تنگة بهرام چوبین
منطقة سیمره (شهرستان درهشهر) باوجود ارتفاعات کبیرکوه، از گذشتههای دور تا کنون یکی از منابع غنی برای زیستن و تداوم حیات ساکنان بوده است. آثار فراوان برجایمانده از دوران مختلف تاریخی و فرهنگی گذشتگان، سندی بسیار محکم برای اثبات چنین ادعایی است. نگارندگان که برای بررسی آثار برجایمانده از دورة ساسانیان به تنگة بهرام چوبین رفته بودند، متوجه نگارههای صخرهای برجایماندهای در این مکان شدند که قد...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
متن شناسی ادب فارسیجلد ۳، شماره ۱، صفحات ۱۲۳-۱۳۴
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023